Nie taka łatwa i przyjemna "Lilka" Małgorzaty Kalicińskiej.

Jestem obecnie na takim etapie swojego życia, że częściej i z większą chęcią niż po książki ambitne sięgam po te lekkie, łatwe i przyjemne. "Morfinę" Twardocha i "Korekty" Franzena podczytuję, a i owszem, ale nie z takim zapałem jaki towarzyszył mi na początku, sama nie wiem dlaczego, wszak obie świetne. Ostatnio zaczęłam również książkę Ludmiły Ulickiej "Daniel Stein, tłumacz", ale moje myśli krążą nieustannie wokół książek, które zwiemy 'babskimi czytadłami'. Ot, taki czas nastał :P Zastanawiam się, czy zanim skończę czytać choć jedną z wymienionych powyżej powieści, nie zaplącze się pomiędzy nie jakaś Grochola i w przedbiegach nie wygra z nimi w walce o mój czas i uwagę?

Wracając jednak do Małgorzaty Kalicińskiej i jej powieści. 

Marianna (piękne imię, nieprawdaż?) jest dojrzałą, około pięćdziesięcioletnią kobietą (dokładny wiek bohaterki nie został w książce określony albo go po prostu przeoczyłam, bo za nic nie mogę sobie przypomnieć ile tak naprawdę lat ma Marianna), która wbrew swoim podejrzeniom i oczekiwaniom, zostaje pewnego 'pięknego' dnia poinformowana przez swojego wieloletniego męża, że ich małżeństwo i dalsze wspólne życie pod jednym dachem nie ma sensu. Mirek się w nim dusi i zanim przyjdzie mu odejść z tego świata chce jeszcze zakosztować życia ekscytującego, barwnego i pozbawionego rutyny. Odchodzi. Pozostawiona, wydawałoby się, sama sobie, Marianna początkowo nie potrafi uporać się z zaistniałą sytuacją, buzują w niej różne, skrajne emocje: żal w stosunku do niego i siebie, złość, poczucie klęski, ale i  jakieś zrozumienie dla jego decyzji i smutek, że tak to musiało się skończyć. Kobieta powoli zaczyna dochodzić do siebie, postanawia zawalczyć o normalne stosunki z mężem, który odszedł, po to by syn nie musiał wybierać i stawać po którejś z zaangażowanych w całą sytuację stron, po to by życie po tej stracie było bardziej znośne. 

Niemal w tym samym czasie, gdy Mania walczy o swój wewnętrzny spokój, odzywa się do niej z prośbą o pomoc Lilka, młodsza siostra, z którą Marianna nigdy nie miała zbyt wiele wspólnego, z którą nigdy nie znalazła jakiejś szczególnej nici porozumienia, o którą w końcu była w dziwny sposób zazdrosna. W niedługim czasie okazuje się, że Lilka jest chora na raka, z którym trzeba walczyć, i w której to walce będzie potrzebowała wsparcia od najbliższej jej osoby. Tą osobą okazuje się Marianna. Mania staje na wysokości zadania i zdrowie Lilki staje się dla niej priorytetem. 

W międzyczasie rozwodzi się z Mirkiem, spotyka potencjalnych następców męża, żegna syna, który razem ze swoją żoną i małym synkiem opuszcza Polskę w poszukiwaniu lepszego życia, traci swojego wieloletniego przyjaciela i ukochanego wujka. Wszystkie te wydarzenia mają na nią głęboki wpływ a rozstanie, z dnia na dzień, staje się główną częścią składową jej życia.  Mariannie przychodzi uporać się z bardzo trudnym zadaniem, jakim jest szukanie sensu życia w momencie, gdy to właśnie życie staje się coraz bardziej samotne, gdy o miłość coraz trudniej i gdy cierpienie staje się codziennością...

Znając mazurską trylogię Małgorzaty Kalicińskiej, po "Lilkę" sięgałam z zamiarem zagłębienia się w lekturę szybką, łatwą i przyjemną i choć książka szybką się okazała, to z tą łatwością i przyjemnością mam niemały problem. Powieść Kalicińskiej to bowiem nie tylko książka, w której głównym tematem jest szeroko rozumiane rozstanie, ale to również niejako studium raka, która to część zrobiła na mnie największe wrażenie i która to część najbardziej mnie poruszyła. Jako osoba wywodząca się z rodziny, w której rak co pokolenie zbiera swoje żniwo i żyjąca z przeświadczeniem, że to właśnie ta a nie inna choroba może kiedyś wyciągnąć po mnie swoje macki, przyznaję, że "Lilkę" przeżyłam bardzo. Nie spodziewałam się, że ta książka i mój jej odbiór będą wyglądać właśnie tak, ale nie zmienia to faktu, że przeczytałam ją z wielkim zainteresowaniem i satysfakcją. Cieszę się bardzo, że "Lilka" nie okazała się książką, w której na trudne problemy znajdują się proste rozwiązania a happy end jest tzw. must be. Polecam!

M. Kalicińska, Lilka, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań, s.520.

"Marek. Marek Grechuta we wspomnieniach żony Danuty" - Danuta Grechuta i Jakub Baran.

Marek Grechuta jest moim idolem od zawsze. Nie potrafię nawet odnaleźć w swojej pamięci momentu, w którym tego artystę odkryłam i w którym jego muzykę poznałam. Chyba po prostu takiej chwili nie było. Chyba po prostu wrodziłam się w jego twórczość. Do tej pory pamiętam jak w wieku kilku lat biegałam po domu i śpiewałam "Dni, których nie znamy" Grechuty. Wraz z mijającymi latami podobne zachowania mnie nie opuściły, wszak kto raz pozna jego utwory, nie uwolni się spod ich wpływu nigdy. 

Gdy tylko na horyzoncie pojawiła się zapowiedź książki o Marku, wiedziałam, że prędzej czy później znajdzie się ona na mojej półce. I cieszę się, że ją kupiłam, choć przyznaję, że jej forma trochę mnie rozczarowała. Nie byłam przygotowana bowiem na wywiad, raczej oczekiwałam narracji tak jak to było np. w przypadku książki "Gustaw i ja" Magdaleny Zawadzkiej. Zdecydowanie bardziej odpowiada mi taka forma spisywania i wydawania wspomnień niż  wywiad - rzeka z żoną artysty. Pomijając jednak ten fakt, który i tak przecież dla większości czytelników wcale problemu stanowić nie musi, książka z pewnością warta jest uwagi, zwłaszcza jeśli jest się fanem Grechuty. 

Książka osnuta jest wokół wspomnień żony Marka Grechuty dotyczących ich wspólnego życia, które zaczęło się w roku 1968 i trwało ponad trzydzieści lat, do momentu, w którym Marek zmarł w wyniku ciężkiej choroby. Danuta Grechuta opowiada zatem wiele o początkach znajomości z Grechutą, o tym jak wyglądało późniejsze życie młodego małżeństwa, czas gdy na świecie pojawił się ich syn Łukasz a także kolejne lata ich wspólnego życia. Oczywiście wspomnienia dotyczące życia prywatnego nierozerwalnie połączone są z tymi dotyczącymi życia zawodowego Marka Grechuty, któremu to również była podporządkowana Danuta. Z książki dowiadujemy się zatem wiele, nie tylko o tym jak toczyła się i jakie kierunki obierała kariera Marka, ale również o tym jakie były początki czy koniec istnienia zespołu Anawa (który to wyłonił się z kabaretu studenckiego), jakie stosunki panowały pomiędzy jego członkami, jak zmieniał się skład zespołu i co takowe zmiany powodowało. Poznajemy historię powstawania wielu sztandarowych utworów Marka Grechuty i Anawy, takich jak chociażby "Tango Anawa", "Serce", "Niepewność" czy "Nie dokazuj". 

Z pewnością zaletą tej książki jest fakt, iż Danuta Grechuta była naocznym świadkiem niemal wszystkich opisywanych w niej zdarzeń, a jeśli nawet tak nie było, był Marek, który o tym co go na co dzień dotykało czy spotykało opowiadał żonie. Dlatego właśnie książka Jakuba Barana i Danuty Grechuty jest bardzo wiarygodna, co sprawia, że czyta się ją z niekłamaną przyjemnością. Oczywiście dla chcącego nic trudnego i dlatego znajdą się również wady. Jak już pisałam wcześniej, mnie samej nie bardzo spodobała się sama forma książki. Chyba również dlatego, że wywiad - rzeka w całej okazałości pokazuje czytelnikom jakim człowiekiem jest żona Marka, Danuta Grechuta. Okazuje się bowiem, że ja osobiście wyobrażałam sobie żonę takiego człowieka jak Marek Grechuta całkiem inaczej i trochę się rozczarowałam poznając ją jako osobę tak bardzo pragmatyczną, tak mocno stąpającą po ziemi i tak krytyczną wobec mojego idola. Poza tym niesamowicie wręcz drażniło mnie, gdy żona mówiła o mężu tymi słowy: "pan Grechuta", "artysta Grechuta" czy "pan mąż". Nie wiem jak Wam, ale mnie tego typu zwroty rażą sztucznością i jakoś nie potrafię zrozumieć dlaczego żona, najbliższa osoba swojego męża, mówi o nim w ten właśnie sposób? Nagle czytelnikowi wydaje się, że rozmówczyni mówi o kimś dla siebie obcym lub co najmniej średnio bliskim. Może to jednak tylko moje wrażenia.

O jakich wadach tej książki bym jednak nie napisała, uważam, że sięgnięcie po nią było dobrą decyzją. Wszak moim celem było poznanie bliżej osoby Marka Grechuty i cel ten, za sprawą tej książki, został osiągnięty. Polecam :)

D. Grechuta & J. Baran, Marek. Marek Grechuta we wspomnieniach żony Danuty, Wydawnictwo Widnokres, Kraków 2012, s.432.